UNHCR tarafından 2019 yılında başlatılan Mülteci Zekât Fonu, kurumlar ve insanlar tarafından güvenilen, etkili ve uyumlu, kilit bir ortaklık mekanizması olmuştur. 2017’de pilot uygulamasının yapılmasından bu yana, Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla alınan ve %78’den fazlası zekâttan oluşan 192 milyon dolardan fazla yardım sayesinde 6 milyondan fazla yararlanıcıya yardım edildi.

UNHCR’nin Mülteci Zekât Fonu, yardımın sağlanmasına giden her adımda şeffaflığın sağlanmasını temin eden katı bir yönetişim ve denetime tabidir.

Giriş

Bu UNHCR raporu, 2022’de UNHCR’nin Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla alınan zekât ve sadaka bağışlarının mültecilerin ve ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin (IDP) hayatları üzerindeki küresel etkisini vurgulamaktadır. Çatışmalar ve iklim değişikliği nedeniyle dünya çapında zorla yerinden edilen kişilerin sayısı 100 milyonu geçerken, acil insani ihtiyaçları ve kalkınma ihtiyaçlarını karşılamak için yenilik yapma ve alternatif çözümler arama gereksinimi de artıyor.

Zekât ve Sadaka Bağışlarının Genel Etkisi

UNHCR, 2022’de alınan zekât ve sadaka bağışlarıyla 21 ülkede 1,5 milyondan fazla mülteciye ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiye yardım etti. Sayın Şeyh Thani bin Abdullah bin Thani Al Thani ve Mohammed Bin Rashid Al Maktoum Global Initiatives (MBRGI) gibi ortaklar, UNHCR’nin küresel Ramazan ve kış kampanyalarına ve Mülteci Zekât Fonu mobil uygulamasına ek olarak bu etkinin yaratılmasında etkili oldu.

Mülteci Zekât Fonunun pilot uygulamasının yapıldığı 2017 yılından bu yana, zekât ve sadaka bağışları UNHCR’nin 26 ülkede 6 milyondan fazla mülteciyi ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiyi desteklemesini sağladı.

Ayrıca, UNHCR tarafından alınan zekât ve sadakalar, çeşitli Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin (SKH’ler) gerçekleştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Bunlar arasında öncelikli olarak Yoksulluğa Son (SKH 1), Açlığa Son (SKH 2), Sağlık ve Kaliteli Yaşam (SKH 3), Nitelikli Eğitim (SKH 4), Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (SKH 5) ve Temiz Su ve Sanitasyon (SKH 6) hedefleri bulunmaktadır.

Zekâtın Etkisi

2022’de Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla alınan zekât bağışları, Afganistan, Cezayir, Bangladeş, Mısır, Hindistan, Endonezya, İran, Ürdün, Lübnan, Malezya, Moritanya, Pakistan, Somali ve Tunus’taki mülteciler dahil olmak üzere 17 ülkede 727.000’den fazla yararlanıcıya yardım etti. Bu fonlar ayrıca Afganistan, Irak, Nijerya, Somali ve Yemen’deki ülkesinde yerinden edilmiş kişilere de yardım sağladı. Bu, 2022 yılında alınan 21,4 milyon dolarlık zekât bağışlarıyla mümkün oldu. Bu fonlar, UNHCR’nin son birkaç yılda aldığı 15 fetvaya göre %100 zekât dağıtım politikasına uygun olarak dağıtıldı.

Mülteci Zekât Fonunun pilot uygulamasının yapıldığı 2017 yılından bu yana, zekât bağışları 18 ülkede 4 milyondan fazla mülteciye ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiye yardım etti.

Sadakanın Etkisi

2022’de sadaka fonları, Afganistan, Bangladeş, Yunanistan, Hindistan, İran, Ürdün, Kenya, Lübnan, Malezya, Namibya, Nijerya, Pakistan ve Tunus’taki mülteciler dahil olmak üzere 15 ülkede 839.000’den fazla yararlanıcıya yardım etti. Buna ilaveten, Afganistan, Nijerya, Ukrayna ve Yemen’deki ülkesinde yerinden edilmiş kişilere yardım sağladı. Bu, 2022 yılında alınan 16,7 milyon dolarlık sadaka bağışlarıyla mümkün oldu.

Mülteci Zekât Fonunun 2017 yılında pilot uygulamasının yapılmasından bu yana, sadaka bağışları 20 ülkede 1,9 milyondan fazla mülteciye ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiye yardım etti.

Etkinlikler

Mart: 2022 Yıllık İslami Hayırseverlik Raporunun lansmanı

UNHCR, 2022 yılının Ramazan ayından önce Endonezya, Suudi Arabistan Krallığı, Nijerya, Birleşik Krallık ve Kanada’da düzenlenen bir dizi etkinlik ve web semineri ile 2022 Yıllık İslami Hayırseverlik Raporunun lansmanını yaptı. Bu etkinlikler, İslam İş birliği Teşkilatı (İİT), Uluslararası İslam Fıkıh Akademisi (IIFA) ve Endonezya’nın Komite Nasional Ekonomi dan Keuangan Syariah (KNEKS) kuruluşu gibi İslami kurumlar ve aynı zamanda hayır kuruluşları ve devlet kurumları ile işbirliği içinde düzenlendi. 29 Mart’ta, yani Suudi Arabistan Krallığı’nda raporun lansmanından bir gün önce, UNHCR’nin Mülteci Zekât Fonunun zekât uygunluğuna yaklaşımını nasıl iyileştirebileceğini görüşmek için Cidde’deki IIFA ofislerinde bir dizi İslami kuruluşla birlikte bir kapalı oturum düzenlendi.

Eylül: Mülteciler için Küresel İslami Fon (GIFR) lansmanı

UNHCR, 22 Eylül’de New York’ta düzenlenen 77. BM Genel Kurulu kapsamında, İslam Kalkınma Bankasının (IsDB) yoksulluğu azaltma kolu olan Kalkınma için İslami Dayanışma Fonu (ISFD) ile ortak bir etkinlikte Mülteciler için Küresel İslami Fonu (GIFR) hayata geçirdi. Bir Vakıf hesabı ve bir de Vakıf dışı hesabı bulunan ve türünün ilk örneği, İslam hukukuna uygun bir finansman aracı olan GIFR, yerinden edilme krizlerinden etkilenen insanlara kalkınma yardımı ve insani yardım sağlamayı amaçlıyor. UNHCR’nin daha önce ağırlıklı olarak zekât ve sadakaya odaklanan İslami Hayırseverlik programına yapılan bu ekleme, ihtiyaç sahiplerine hizmet etme yolunda önemli bir adım teşkil ediyor.

Ekim: 2022 Yıl Ortası İslami Hayırseverlik Raporu lansmanı

UNHCR, 12 Ekim’de Kuveyt Zekât Evi ile iş birliği içinde, 2022 yılının ilk yarısında UNHCR’nin Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla alınan zekât ve sadaka bağışlarının insani etkisini vurgulayan 2022 Yıl Ortası İslami Hayırseverlik Raporunu yayınladı. Bu rapor, Kuveyt Dışişleri Bakanlığı ile eş güdümlü olarak Kuveyt’teki Birleşmiş Milletler Evinde düzenlenen bir etkinlikte yayınlandı.

Kampanyalar

Küresel Ramazan Kampanyası

UNHCR, üst üste 9. kez, kutsal Ramazan ayı öncesinde, dünyanın dört bir yanındaki mültecilerin ve ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin içinde bulunduğu zor duruma ve ihtiyaçlarına ışık tutan ve bu insani ihtiyaçların karşılanması için gerekli kaynakları harekete geçirmeyi amaçlayan “Every Gift Counts” (Her Hediye Önemlidir) adlı küresel Ramazan kampanyasını başlattı. Kampanya, UNHCR’nin 100.000’den fazla mülteciye ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiye yardım etmesine imkan sağladı. Zekât ve sadaka bağışları bu etkinin yaratılmasında çok önemli bir rol oynadı.

Kış Kampanyası

UNHCR, 13 Kasım’da Lübnan, Suriye, Ürdün, Irak ve Mısır’daki temel kış yardımına ihtiyaç duyan mültecilere ve ülkesinde yerinden edilmiş kişilere yardım etmek için kış kampanyasını başlattı. Kampanya, UNHCR’nin ailelerin ısıtıcı, yakıt ve kışlık giysi edinmelerine yardımcı olmak için mevsimlik nakit yardımı sağlamanın yanı sıra barınakların hava koşullarına karşı yalıtılması ve kışlık temel yardım malzemelerinin dağıtılmasını içeren kış programını uygulamasına yardımcı oldu. Her yıl zekât ve sadaka bağışları, bu kış yardımının en savunmasız durumdaki mültecilere ve ülkesinde yerinden edilmiş ailelere yardım sağlanmasına katkıda bulunmaktadır.

Uygunluk İncelemesi

UNHCR, Tabah Vakfı ile iş birliği içinde, zekât dağıtım faaliyetlerinin İslam hukukuna uygunluğunu sağlamak için bir yıllık inceleme süreci yürütmektedir. 6 Eylül’de inceleme süreci üst üste dördüncü yılında gerçekleştirildi ve bu inceleme kapsamında, Bangladeş, Hindistan ve Endonezya’daki mülteci yararlanıcılara zekât dağıtımı gözden geçirildi. Sonuç olarak, Tabah Vakfı, UNHCR’nin bu üç ülkedeki zekât dağıtım faaliyetlerinin, UNHCR’nin aldığı fetvalarla uyumlu olduğunu tespit ederek onayladı. Ayrıca, Tabah, UNHCR’nin fetvalara uyma sürecini iyileştirmek için de tavsiyelerde bulundu.

İnsani İhtiyaçlar

2023 yılında, UNHCR’nin küresel ihtiyaçları, beklenen 117,3 milyon mülteci, ülkesinde yerinden edilmiş kişi ve diğer ilgili kişilere yardım etmek için 10,2 milyar dolara yükselmiştir; bunun 2,7 milyar dolardan fazlası, UNHCR’nin zekât ve sadaka dağıttığı ülkelerde, 17 milyondan fazla mülteci ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiye, çok ihtiyaç duyulan nakit yardımı ve zaruri tüketim maddelerini kapsayacak şekilde çeşitli müdahalelerle yardım etmek için gereklidir.

Assalamualaikum Warahmahtullahi Wabarrakatuh dear reader,

Bank Syariah Indonesia is proud to join UNHCR in launching the Islamic Philanthropy 2023 Annual Report in Indonesia. We recognise UNHCR to be a well trusted distributor and friend in the utilization of Zakat and Islamic social funds to aid needy refugees and displaced persons across the globe.

The Ukraine crisis, climate change, and the COVID-19 pandemic all have one thing in common. They have demonstrated how interconnected the world is. What takes place in one continent has a direct impact in another. Unfortunately, natural disasters, disease outbreaks, economic crises often hit the most vulnerable communities the hardest. For many people, 2022 has meant a loss of income, loss of a home, loss of a loved one and loss of hope. It is our intention to help vulnerable communities across the world – including refugees – gain back hope in humanity and show them that they are not alone.

BSI recognizes UNHCR’s difficult undertaking in 2023 to help the over 117 million people under its care, including refugees and internally displaced persons. No one chooses to become a refugee. No one should be forced to make the heart-breaking choice to leave home just to survive, only to be met with more challenges when they finally reach safety. I sympathize and empathize with refugees and wish to rally others around this call for compassion and solidarity. Refugees are resilient, strong, and brave. Their circumstances should not define them, we should look beyond their status as refugees to see their potential.

More than 50% of the refugees come from countries which are part of the OIC, of which Indonesia is also a member country. It is incumbent upon us in our faith to help our brothers and sisters in need and this can only lead to goodness in this life and the next. Whilst we may not be able to help all refugees in the world, we can change someone’s world. The important thing is to start because every step, every bit of help counts. We must work together to find sustainable ways of supporting refugees so that they can get back on their feet, become self-reliant and leverage their true potential as positive contributions to our societies and communities.

With the continuous increase in humanitarian needs among refugees and displaced people, we invite all Islamic corporations and Amils Zakat in Indonesia to support UNHCR as a reliable partner through which to help vulnerable displaced families. Your support will go a long way to give the ummah a second chance in a life, a better life, and a life they deserve,

Jazakhallah Khairun Kathira,

Hery Gunardi

CEO, Bank Syariah Indonesia

Değerli Okuyucu,

Bundan önceki her bir raporda olduğu gibi, bu yılın Yıllık İslami Hayırseverlik Raporu, Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla alınan zekât ve sadaka fonlarının dünyanın dört bir yanındaki binlerce mültecinin ve ülkesinde yerinden edilmiş kişilerin hayatları üzerindeki geniş çaplı etkisini gözler önüne seriyor.

Bugün zorla yerinden edilen 100 milyondan fazla insan var; bu insanların yaklaşık yarısı İslam İş birliği Teşkilatına (İİT) üye ülkelerden veya bu ülkelerde yaşıyor. Bu erkek, kadın ve çocukların acilen yardıma ve desteğe ihtiyacı var.

Hükümetler müdahale konusunda öncülük ederken, dünyanın en savunmasız insanlarının bazılarının ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olmada inanç temelli hayırseverliğin önemli bir rolü var. Mülteci Zekât Fonu, zekât ve sadaka bağışlarını kullanarak bu ihtiyaçların karşılanmasına yardımcı olmak üzere UNHCR’nin önde gelen İslami hayırseverlik aracı olmaya devam ediyor.

UNHCR tarafından işletilen Mülteci Zekât Fonu, 2017 yılında faaliyete geçtiğinden bu yana El-Ezher İslami Araştırmalar Akademisi, İİT’nin Uluslararası İslam Fıkıh Akademisi, Dünya İslam Birliği, Dubai İslami İşler ve Hayır Faaliyetleri Dairesi ve Malezya Uluslararası Şeriat Araştırma Akademisi gibi İslam dünyasının dört bir yanından saygın âlim ve kurumların onayını almıştır. Ortaklarımıza UNHCR’ye duydukları güven ve dünyanın ulaşılması zor bölgeleri de dahil olmak üzere zekât fonlarını şeffaf ve etkin bir şekilde dağıtma kabiliyetimizden dolayı minnettarım.
Mülteci Zekât Fonuna verilen muazzam destek sayesinde UNHCR, İslam hukukuna uygun yardımlarla 26 ülkede 6 milyondan fazla kişiye ulaştı. Bu, sadece dünyanın en savunmasız insanlarının bazılarının zorluklarını ve acılarını hafifletmekle kalmayıp, aynı zamanda tüm İslam dünyasında mültecilerle olan güçlü dayanışmayı da körüklüyor. Zekât ve sadaka bağışlarını UNHCR’ye vermeye devam eden dünyanın dört bir yanındaki tüm ortaklarımıza ve destekçilerimize en içten şükranlarımı sunuyorum.

Sayın Şeyh Thani Bin Abdullah Bin Thani Al-Thani’ye ve Mohammed Bin Rashid Global Initiatives’e verdikleri kesintisiz ve cömert destekler için özellikle teşekkür ediyoruz. Ayrıca İslam Kalkınma Bankasına (IsDB) ve onun yoksulluğu azaltma kolu olan Kalkınma için İslami Dayanışma Fonuna (ISFD), yerinden edilme krizlerine yönelik kalkınma çözümlerini ve insani çözümleri desteklemek üzere Vakıf yöntemini içeren başka bir yenilikçi finansman aracı olan Mülteciler için Küresel İslami Fonunun (GIFR) başlatılmasında bizimle ortaklık yaptıkları için teşekkür ediyorum.

Ne yazık ki, yerinden edilen kişi sayısı arttıkça ve bu kişilerin insanlık dramları devam ettikçe ve hatta kötüleştikçe, desteğe ihtiyaçları sürüyor. Bu sebeple, dünyanın dört bir yanındaki insanları, kuruluşları ve diğer bağışçıları zekât ve sadaka yardımlarının bir kısmını bu savunmasız gruplara bağışlamayı düşünmeye davet ve teşvik ediyorum. Bu katkılar, özellikle yardımımıza ve desteğimize her zamankinden daha çok ihtiyaç duyan insanlar için yıl boyunca, insana yakışır bir hayat sürmek için, gerekli olan ihtiyaçların sağlanmasında önemli bir rol oynuyor.
Teşekkürler.

Filippo Grandi
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri

Praise be to Allah, Lord of the Worlds, and peace and blessings be upon our Prophet, Muhammad, his family and companions.

Throughout history, societies have witnessed successive developments in various fields, including philanthropy, which has existed since ancient times in different religions and societies. Zakat and Sadaqah are at the top of the pyramid of charitable work in Kuwait. In order to properly manage the religious obligation that is Zakat, which is a need for the individual in particular and for society as a whole, and for there to be an official body that takes this responsibility, the Amiri (Princely) Decree issued on January 16, 1982 announced the establishment of an independent budget body named Zakat House, whose main objective is to achieve cohesion in society and help families in need everywhere and in all possible ways.

During the forty years of since it was established, Zakat House has participated in many international charitable initiatives with various institutions that have had the greatest impact in advancing its charitable journey and achieving its pioneering ambitions, including through partnering with UNHCR, one of the most prominent international humanitarian organizations. The people of Kuwait and of the Gulf have long been inclined towards charitable work due to their benevolent nature and that of their younger generations, a trait for which they are renowned, whether in days of hardship or of prosperity.

On this occasion, I am pleased to join UNHCR in launching its Islamic Philanthropy Mid-Year Report 2022, to showcase the impact of funds received through UNHCR’s Refugee Zakat Fund on the lives of refugees and internally displaced persons (IDPs) in over 20 countries.

Refugees and IDPs around the world are almost entirely dependent on international assistance to survive and receive necessary protection, as many lack basic needs, including food. We are proud to be able to contribute to UNHCR’s efforts in several countries and areas, including providing protection and shelter to Malian refugees in Mauritania, supporting education projects and providing healthcare to Rohingya refugees in Bangladesh, building schools for displaced people in Yemen and supporting projects to meet the needs of unaccompanied children across the Middle East. Zakat House of Kuwait’s partnership with UNHCR spans more than twenty years and our contributions to UNHCR have helped thousands of refugee and internally displaced families around the world, in the hope that God would relieve their anguish.

Since its inception, the Zakat House of Kuwait has been spreading awareness about humanitarian issues through its participation in many seminars and conferences and has also issued and published fatwas and recommendations on the obligation of Zakat and on Sadaqah. This collaboration with UNHCR to launch UNHCR’s Islamic Philanthropy Mid-Year Report 2022 is only one of the many fruits of this tireless work. I would like to thank UNHCR for its initiative and for including Zakat House of Kuwait as one of its prominent partners in this current edition of the report.

Yours sincerely,

Dr. Majed Al-Azmi

Acting Director-General of Zakat House of Kuwait

Abdul Aziz Al Ghurair Mülteci Eğitim Fonu, Ürdün ve Lübnan’daki Suriyeli mülteci gençlere ve BAE’de yaşayan, savaştan ve afetlerden etkilenen çocuklara fayda sağlamak için 2018 yılında kuruldu. Fon, mülteci çocuklar ve gençlerle çalışan eğitim kurumlarına ve STK’lara rekabete dayalı bir seçim süreci yoluyla hibe yardımı vermektedir.

2019-2020 döneminde Fon, Ürdün’de 1.000’den fazla genç mültecinin yararlandığı eğitim faaliyetlerini desteklemek için UNHCR ile çalıştı. Fon, UNHCR Ürdün tarafından uygulanan 700 Suriyeli olmayan mülteci çocuğun okul ücretlerinin karşılanması, telafi derslerinin verilmesi, yaklaşık 260 mülteciye sertifikalı karma İngilizce dil eğitimi verilmesi ve 100 mültecinin İngilizce dil eğitimi, sertifikalı BT eğitimi ve mesleki eğitimlere kaydolmasına destek olunması gibi farklı projeleri destekledi. Bu raporun yazıldığı tarih itibariyle Fon, Ürdün ve Lübnan’daki 62.000’den fazla mülteciye ve BAE’de yaşayan, çatışmalardan etkilenen ülkelerden gelen gençlere fayda sağlamaya devam etmektedir.

Bu yolculuk, UNHCR ve Fon’un yuvarlak masa toplantıları, oturumlar ve Dubai’deki Rewired Zirvesinde düzenlenen “İslami Hayırseverlik Yoluyla Etkinin Ortaya Çıkarılması” gibi etkinlikler sayesinde mülteci eğitiminin önemini teşvik etmek için kullanılabilecek çeşitli ortamların araştırmasıyla devam etti. UNHCR ve Fon, 2019 Küresel Mülteci Forumundaki (GRF) çeşitli etkinliklere ve panellere katılımımız dahil olmak üzere mülteci eğitimini teşvik eden diğer etkinlikleri de birlikte düzenledi.

Fon, 2023’ün başlarında, Lübnan’daki mülteci gençlere mesleki ve teknik eğitim sağlayarak UNHCR’nin operasyonlarını desteklemeyi taahhüt etti. Bu katkı aynı zamanda BAE’de UNHCR’ye kayıtlı olan ilgili ailelerin ülkede mevcut olan sürdürülebilir eğitim ve gelir getiren fırsatlara erişmelerini sağlayacak.

Şeyh Eid Bin Muhammed Al Thani Hayırseverlik Vakfı, Katar’daki ve yurt dışındaki insanların refahına odaklanan, Katar merkezli bir insani yardım kuruluşudur ve 1995 yılında kurulmuştur.

Geçtiğimiz otuz yıl süresince ve kuruluşun yolculuğu boyunca, dünya çapında milyonlarca kişinin yararlandığı büyük insani yardım projelerini hayata geçirmiş ve bu projelerde vakıfların misyonu, yoksulluğu ve açlığı ortadan kaldırmayı, sağlığı korumayı, eğitimin niteliğini ve eşitliği iyileştirmeyi, temiz su sağlamayı, temiz enerjiye yatırım yaparak çevreyi korumayı, iş fırsatları sağlayarak, endüstrilere katkıda bulunarak, altyapı kurarak ve geliştirerek, ırk ayrımcılığını ortadan kaldırarak ve sürdürülebilir yaşayan toplumlar yaratarak, geri dönüşüm yaparak, yeşil yaşamı genişleterek ve barış ve hoşgörü kültürünü yayarak çalışmayı amaçlayan Birleşmiş Milletlerin 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile bütünleştirilmiştir.

Eid Charity, yürüttüğü kalkınma projeleriyle en savunmasız ailelerin onurlu bir yaşam sürmeleri için gereken kaynakları sağlamıştır. Eid Charity, Bangladeş, Lübnan, Somali ve Ürdün’deki 2 milyondan fazla mültecinin yanı sıra Yemen ve Irak’taki ülkesinde yerinden edilmiş kişilere yardım etmek ve onları korumak için doğrudan ve ortakları aracılığıyla UNHCR’yi desteklemiştir.

Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkan Yardımcısı, Başbakan ve Dubai Emiri Şeyh Muhammed Bin Raşid Al Maktum’un desteğiyle 2017 yılında kurulan Mohammed bin Rashid Al Maktoum Global Initiatives (MBRGI), özellikle savunmasız ve dezavantajlı toplulukları desteklemeye odaklanarak dünya çapında 30’dan fazla insani yardım ve kalkınma girişimini denetlemektedir.

UNHCR, MBRGI ile Kasım 2021’de ortaklık kurmuştur. O tarihten bu yana, UNHCR’nin farklı operasyonlardaki gıda ve kış yardımı programlarına 14,6 milyon dolardan fazla katkıda bulunmuştur. Bu katkılar aşağıdaki iki kampanya sonucunda elde edilmiştir:

• Ocak 2022’de Sıcak Kış Kampanyası: AboFlah olarak bilinen ünlü YouTuber, kış mevsiminde savunmasız aileleri desteklemek için 11 milyon dolar toplayana kadar kendisini Burj Khalifa’nın önündeki bir cam odaya kilitleyerek bu kampanyaya öncülük ve ev sahipliği yaptı. Toplanan her 2 milyon dolarda Burj Khalifa kutlama amacıyla ışıklandırıldı. Ayrıca AboFlah, bu girişim kapsamında 11 gün süren en uzun canlı yayın videosu ve 689.000’den fazla eş zamanlı görüntüleme ile YouTube’da bir canlı yardım bağışı yayınında en fazla izleyici sayısına ulaşarak iki dünya rekoru kırdı. Girişim YouTube’da toplam 163 milyon görüntülenme elde etti.

• Nisan/Mayıs 2022’de 1 Milyar Öğün Kampanyası: Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki en büyük yemek dağıtım kampanyasıdır. MBRGI’nin dünyanın dört bir yanındaki savunmasız topluluklara gıda yardımı sağlamak için bir ay içinde 1 milyar dirhemden (272 milyon dolar) fazla para topladığı kampanya, medya ve bağışçı camiasından inanılmaz ilgi gördü. UNHCR’nin gıda programlarına yaklaşık 9 milyon dolar aktarıldı.

Sayın Şeyh Thani bin Abdullah bin Thani Al-Thani, Katar’ın önde gelen iş insanlarından ve tanınmış hayırseverlerinden biridir. Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki en büyük yatırım holding gruplarından biri olan Ezdan Holding Group’un kurucusudur. Katar’ın bankacılık sektörüne en önemli katkıyı sağlayanlardan biri olarak kabul edilmekte olup, önde gelen İslami bankalar sayesinde yerel pazarda güçlü bir yere sahiptir.

UNHCR’nin programları aracılığıyla 2015 yılından bu yana Irak, Etiyopya, Somali, Bangladeş ve Ürdün’de 320.000’den fazla mülteci ve yerinden edilmiş kişiye destek sağlamıştır. Nisan 2019’da Şeyh Thani Bin Abdullah Bin Thani Al-Thani, Bangladeş’teki yaklaşık 875.000 Rohingya mültecisini ve Yemen’deki yerinden edilmiş Yemenlileri desteklemek üzere çok yüksek miktarda bir zekât yardımında bulunmuştur. Bu, UNHCR’nın bugüne kadar bireysel bir bağışçıdan aldığı en büyük bağış ve kurumun tarihindeki ilk büyük zekât yardımıydı. Şeyh Thani Bin Abdullah Bin Thani Al-Thani, Ekim 2019’da UNHCR Yüksek Savunucusu olarak görevlendirilmiştir. Zorla yerinden edilen insanları destekleme konusundaki sarsılmaz kararlılığı ve adanmışlığı, dünya çapında milyonlarca kadın, erkek ve çocuğun hayatının iyileştirilmesine katkıda bulunmaktadır.

Şeyh Thani Bin Abdullah Bin Thani Al-Thani, 2019’dan 2021’e kadar, Yemen’deki ülkesinde yerinden edilmiş, en savunmasız durumdaki ev sahibi topluluk üyeleri ve aynı zamanda Lübnan, Bangladeş, Pakistan ve Çad’daki mültecilerden oluşan 3 milyona yakın kişiye cömertçe destek sağlamıştır. Destek verilen alanlar arasında temel ihtiyaçlar, gıda, barınma, sağlık, eğitim ve geçim kaynakları bulunmaktadır ve en savunmasız durumdaki kişilerin daha onurlu bir yaşam sürmelerini sağlamaktadır.

2022 yılında Şeyh Thani Bin Abdullah Bin Thani Al-Thani, Yemen’de ülkesinde yerinden edilmiş ve ev sahibi topluluklara mensup 114.000’den fazla kişiye, acil gıda ihtiyaçlarının karşılanması için zekât bağışları aracılığıyla nakit yardımında bulunmuştur.

Lübnan’da yaşayan Suriyeli mülteci baba Hassan, “Buradaki soğuklar korkunç” diyor. Suriye krizi sırasında memleketini terk etmek zorunda kalan Hassan, şu anda Bekaa Vadisi’nde yaşayan 339.473 Suriyeli mülteciden biri. Bu bölge bu yılın başlarında son on yılların en şiddetli kar fırtınasını yaşadı ve son derece sert geçen kışlarıyla biliniyor.

Hassan ise buna hazırlık olarak ailesinin geçimini sağlamak için günlerini tarlalarda çalışarak geçiriyor. “Bu yıl Lübnan’daki durum daha da kötüleşti. İster Lübnanlılar için ister Suriyeliler için olsun, durum aynı. Hayatımız çok zorlaştı”. Gıda güvensizliği, yakıt kıtlığı, insani yardımların azalması ve para krizi gibi bahsettiği ekonomik sıkıntılar gıda, yakıt ve diğer temel ihtiyaçların fiyatlarının yükselmesine neden oldu.

Hassan’ın ailesi gibi binlerce mülteci aile, UNHCR’nin her zaman faydalı olacak şekilde kullanılan kış nakit yardımına bağımlı hale geldi: “Bir işim olduğu doğru ama çocuklarımın geleceğini, barınmayı, kirayı ve günlük harcamaları güvence altına almaya yetmiyor. Hayatta kalabilmemiz için işime ve UNHCR’nin nakit yardımına güveniyorum”. Biraz daha detaylandırması istendiğinde Hassan, bu sayede çocuklarından birinin hastalanması durumunda gıda ve tıbbi bakım gibi temel ihtiyaçları karşılayabildiğini söyledi.

UNHCR, bölgedeki 3,4 milyon mülteci ve ülkesinde yerinden edilmiş kişiye yardım etmek amacıyla kış yardımı planı çerçevesinde bir dizi program başlattı. Bu programlar çoğunlukla ailelerin ısıtıcı, yakacak ve kışlık giysi edinmelerine yardımcı olacak mevsimlik nakit yardımından oluşuyor. Diğer programlar ise barınakların hava koşullarına karşı dayanıklılığının sağlanmasını ve temel kış yardımı malzemelerinin dağıtılmasını içeriyor.

Zekât ve sadaka bağışları her yıl, Hassan’ın ailesi gibi her gece “bir sonraki günün bir öncekinden daha iyi olması” için dua ederek uyuyan en savunmasız mülteci ailelere bu kış yardımının sağlanmasında hayati bir rol oynuyor.

Fatima ve 9 kişilik ailesi 2014 yılında Afganistan’daki evlerinden kaçarak Pakistan’a sığınmak zorunda kaldı. Diğer binlerce mülteci anne, kız kardeş ve kız çocuğu gibi o da ailesinin geçimini sağlayan ve onlara bakan tek kişi.

Afganistan’da kırk yılı aşkın bir süredir devam eden çatışmalar sonucunda 2 milyondan fazla insan komşu ülkelerde mülteci durumuna düştü. Sadece Pakistan’da Fatima ve ailesi gibi 1,2 milyondan fazla mülteci var.

Dilini anlayamadıkları yabancı bir ülkeye ilk kez gelen Fatima ve ailesi için yerinden edilmiş bir yaşam çok zorlayıcı oldu. Daha da önemlisi, Fatima birçok ekonomik zorlukla yüzleşmek zorunda kaldı. Fatima şöyle diyor: “Bir kadın olarak 9 kişilik bir aileye bakmak çok zor. En zoru da iş bulmaktı. Kendimi iyi hissetmiyorum ama her şey için şükrediyorum.”

Fatima ve kız kardeşi daha önce kilim yapmayı öğrenmişler ama kız kardeşi artık çalışamayacak derecede engelli. Fatima, çocuklarına, engelli kız kardeşine ve yaşlı annelerine bakabilmesini bir ölçüde mümkün kılan bir iş bulabilmiş.

Kilim dokuma işini şöyle anlatıyor: “Tüm malzeme bize şirket tarafından veriliyor ve her 10-12 düğüm karşılığında 1 rupi alıyoruz (100 rupi = 0,45 Dolar). Bu çok zor bir iş ve her gün genellikle 20 ila 25 sıra dokuyoruz. 8 metrelik bir kilim için yaklaşık 1,5 ay ya da 35 gün ara vermeden çalışıyoruz.”

Bu iş, Fatima’nın geniş ailesinin ihtiyaçlarını tamamen karşılayabilmesi için yeterince kazançlı olmadığı gibi, COVID-19 salgınının ilk günlerinde gelir kaynağını kaybetmiş, kira ve diğer masraflarını karşılayamamış. Tam da o zaman UNHCR’den nakit yardımı almaya başlamış.

“UNHCR’den nakit yardımı alacağıma dair telefon aldığımda rüya gördüğümü sandım. Bu benim pek çok endişemi ve sıkıntımı ortadan kaldırdı. İki aylık kiramı ve market borcumu ödeyebildim” diyor.

Fatima şöyle devam ediyor: “Bazıları 12.000 paise’nin (120 rupi) çok olmadığını söyleyebilir ama gerçekten ihtiyacı olan bir insan için 1 rupinin bile büyük önemi var. UNHCR’ye müteşekkirim. Bu program ihtiyacı olan birçok kişiye yardımcı oluyor. Bu program, burada yabancı olan ve burada kimsesi olmayanlar için birçoğumuzun hayatını kurtardı ve birilerinin arkamızda olduğuna, bize yardım edecek ve sesimizi duyacak birilerinin olduğuna dair umutlarımızı yeşertti.”

Fatima’nın ailesi, UNHCR’den nakit yardımı alan binlerce Afgan mülteci ve ülkesinde yerinden edilmiş aileden biri. Mülteci Zekât Fonuna bağışlanan zekât ve sadakalar, UNHCR’nin uygun yararlanıcılara en çok ihtiyaç duydukları yardımı sağlamasına imkan tanıyor.

Shatha ile tanıştığımızda, yürek burkan bir kış mevsimi geçirdikten sonra yaptığı açıklamalar hiç de abartılı değildi. Söylediği şeyler yataklar, halılar ve yatak örtüleri gibi ihtiyaç duydukları her şeyin sel yüzünden tamamen yok olduğu o deneyimi tekrar yaşamaya dair haklı olarak içine yerleşmiş korkudan kaynaklanıyor gibiydi.

Ailesine bakan tek kişi olan Shatha, “Ailem için gıda, kira ve ilaç dahil her türlü ihtiyacı sağlamaktan sorumluyum” dedi. Ziyaretimiz sırasında bize, bazıları hasta olan, yaşlı ve okula giden çocuklardan oluşan altı aile ferdinin soğuk kış gecelerinde uyuyacak sıcak bir yeri olmamasından ne kadar endişe duyduğunu anlattı.

Shatha’nın içinde bulunduğu durum, bölgedeki binlerce mülteci ve ülkesinde yerinden edilmiş ailenin durumuyla paralellik gösteriyor. Bu insanların birçoğu için, kendi yerlerinden uzaktaki üst üste 12. kışı, hepsi büyük önem taşıyan gıda güvensizliği, artan yaşam giderleri ve kısmen COVID-19 salgını nedeniyle ortaya çıkan işsizlik gibi diğer zorluklarla karşı karşıya kaldıkları için son derece sert geçti.

UNHCR, bu duruma müdahale etmek amacıyla, kış yardımı planı kapsamında bir dizi program başlattı. Bu plan, genel olarak ailelerin ısıtıcı, yakacak ve kışlık giysi gibi temel kışlık ihtiyaçlarını karşılayabilmesine imkan sağlayan mevsimlik nakit yardımlarının dağıtılmasını kapsıyor. Diğer programlar ise barınakların hava koşullarına karşı dayanıklılığının sağlanmasını ve temel kış yardımı malzemelerinin dağıtılmasını içeriyor.

Om Saker için son yedi yılı adeta bir ömür gibi geçti. 2015’teki bir IŞİD işgalinin memleketine savaş ve zulüm getirmesinden sonra, Irak’ın Hatra şehrinden kaçmak ve sonraki üç yıl boyunca yerinden edilmişler kamplarında yaşamak zorunda kaldı. 2018’de memleketine geri dönmeyi başardı ama bir zamanlar yaşadığı hayat artık yoktu. Om Saker’in kocası kaybolmuştu ve Hiba, Nada ve Saker adındaki üç çocuğuna artık tek başına bakmakla yükümlüydü. 6 aylık kızı Sada’yı ülkesinde yerinden edildiği sırada trajik bir şekilde kaybetti, bu da zaten yaşadığı duygusal ve maddi sıkıntısını artırdı ve tüm bunlar yetmezmiş gibi, önceki evi yıkılmıştı. Şu anda kayınpederinin Hatra’daki mütevazi evinin yanında, küçük bir çadırda yaşıyor ve hayatta kalmayı nasıl başardığı sorulduğunda ise, “İyiliksever insanların desteğine güveniyoruz. Rahatlığın ne olduğunu unuttuk. Babaları kaybolduğundan beri hiçbir gelir kaynağımız yok.” diyor.

Ne yazık ki, aile Hatra’ya geri dönmesine rağmen, özellikle kış aylarında zorlu koşullarda yaşamaya devam ediyor. Om Saker bunu şöyle açıklıyor: “Sadece ekmek yiyoruz. Bazen yardım alıyorum ve ancak o zaman çocuklarım için öğle ve akşam yemeği pişirebiliyorum. Yoksa hiçbir şeyimiz yok”. Kışı nasıl geçirdikleri sorulduğunda ise şöyle yanıtlıyor: “Kış bizi çok kötü etkiliyor. Bazen ablamın evine gidiyorum. Burada kaldığım zaman, çoğu kez içeri yağmur suyu sızıyor. Her yıl şartların biraz olsun kolaylaşmasını umut ediyorum ama hala aynı durumdayız. Maaşım yok, param yok… Hiçbir şeyim yok.”

Om Saker, Irak’ta ülkesinde yerinden edilmiş ve geri dönen en savunmasız ailelere sağlanan UNHCR kış nakit yardımını almaya başlayana kadar bu durumdaydı. UNHCR’den nakit yardımıyla ilgili mesajı aldığı anı mutlulukla hatırlıyor. “O kadar mutluydum ki uyuyamadım. 140.000 Irak dinarı (100 Dolar) aldım. İnanamadım… 3-4 ay ihtiyaçlarımı karşıladı. Kendimi rahat hissettim ve kimseden bir şey istememe gerek kalmadı”. Om Saker, bu hayati yardım sayesinde, çoğu borcunu ödeyebildi, çocukları için düzgün yemekler pişirebildi ve daha başka birçok konuda rahata kavuştu. Kendisi bu konuda “bu yardımı almasaydık açlıktan ölebilirdik” diyor.

Om Saker, kıt kanaat geçinmeye çalışırken karşılaştığı zor koşullara rağmen şükrediyor ve çocuklarının yanında olmasıyla teselli buluyor. “Onlar olmasaydı, bu zorluklara dayanamazdım. Her şey düzelene kadar beni rahatlatıyorlar… Allah’a bize kolaylıklar vermesi ve babalarının geri dönmesi için dua ediyorum. Sadece bunun için dua ediyorum”.

Ramazan kampanyası

Dünyanın dört bir yanındaki insanlar, şirketler ve vakıflardan oluşan yaklaşık 20.000 bağışçının iyilikseverliği ve cömertliği sayesinde, bu Ramazan ayında Moritanya, Nijerya, Lübnan, Mısır, Ürdün, Irak, Yemen, Afganistan, Hindistan ve Bangladeş’teki 100.000’den fazla mülteci ve ülkesinde yerinden edilmiş aileyi desteklemek için fon toplayabildik. “Every Gift Counts” (Her Hediye Önemlidir) adındaki Ramazan kampanyası, ne kadar az olursa olsun tek bir bağışın bile ülkesinde yerinden edilmiş ailelerin hayatındaki etkisini insanlara hatırlattı.

Ramazan ayındaki daha geniş çaplı savunuculuk ve bağış toplama faaliyetlerinin bir parçası olarak, kampanya kapsamında dünya çapında düzenlenen bir dizi etkinlik ve konferans ile Yıllık İslami Hayırseverlik Raporunun küresel lansmanı yapıldı, Kuveytli sanatçı Humood Alkhudher ile iş birliği içinde “Ikhtiary” adlı şarkısı yayınlandı, Anasala ailesinin mültecilere adanmış bir şarkıyla TikTok meydan okuması ve diğer birçok yerel ve bölgesel ortaklık, işbirliği ve aktivite gerçekleştirildi.

Zilhicce kampanyası

Cömertlik ve hayırseverliğin en çok teşvik edildiği mübarek 10 gün olan Zilhicce ve Kurban Bayramı münasebetiyle, kötüleşen ekonomik koşullar ve küresel gıda tedarik zincirlerinin bozulması nedeniyle artan yoksulluk ve gıda güvensizliğiyle karşı karşıya kalan mülteciler, ülke içinde yerinden edilmiş aileler ve ev sahibi topluluklar için para toplamak amacıyla bir kampanya başlatıldı. 2.087 bağışçıdan toplam 383.078 dolar toplandı ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki ihtiyaç sahibi ailelerin en temel ve acil ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için çok ihtiyaç duydukları nakit yardım sağlandı.

Kış kampanyası

UNHCR, soğuk mevsimin gelmesiyle birlikte, kış kampanyasını başlatarak, bu zorlu mevsimle karşı karşıya kalan ve kaynakları azalan yerinden edilmiş ailelerin acil ihtiyaçlarına dikkat çekti. Her yıl kış aylarında, kaçmak zorunda kalan insanların yaşadığı zorluklar ve yaptıkları harcamalar artış gösteriyor. Sert hava koşullarında sıcaklıklar düşerken, yerinden edilmiş aileler barınaklarını ısıtmak, kalın giysiler almak ve sıcak yemek pişirmek gibi temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor.

UNHCR, 22 Eylül’de New York’taki 77. BM Genel Kurulu sırasında, İslam Kalkınma Bankasının yoksulluğu azaltma kolu olan Kalkınma için İslami Dayanışma Fonu (ISFD) ile iş birliği içinde Mülteciler için Küresel İslami Fonu (GIFR) başlattı.

Bir Vakıf hesabı ve bir de Vakıf dışı hesabı bulunan ve türünün ilk örneği, İslam hukukuna uygun bir finansman aracı olan GIFR, bağışçıların bağışlarıyla yatırım yapmayı ve elde edilen gelirleri, yerinden edilme krizlerinden etkilenen insanlara kalkınma yardımı ve insani yardım sağlamak için kullanmayı amaçlıyor.

GIFR, ISFD tarafından Vakıf hesabına 50 milyon dolar ve UNHCR tarafından Vakıf dışı hesaba 50 milyon dolar sermaye yatırımı yapılmasıyla başlangıçta 100 milyon dolarlık bir sermaye yatırımı ile kuruldu. Önümüzdeki on yıl boyunca, GIFR’nin UNHCR programları için önemli miktarda yeni kaynak yaratılmasına yardımcı olması ve yeni bağışçıların sermayeye yatırım yapmasıyla bu kaynakların genişlemesi bekleniyor.

2022 Yıllık İslami Hayırseverlik Raporu Lansmanı

PSP Orta Doğu ve Kuzey Afrika, 30 Mart 2022’de Ramazan’dan birkaç gün önce İslam İş birliği Teşkilatının (İİT) bir yan kuruluşu olan Uluslararası İslam Fıkıh Akademisi (IIFA) ile iş birliği içinde Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde UNHCR’nin Yıllık İslami Hayırseverlik Raporunu yayınladı. Küresel insani krizlere müdahale konusunda zekât ve diğer İslami toplumsal finansman araçlarının geliştirilmesinde ortaklıkların rolü hakkındaki üç panelden oluşan etkinlikte, El-Ezher İslami Araştırma Akademisi, Dünya İslam Birliği İslami Fıkıh Konseyi, Dünya Müslüman Gençlik Meclisi (WAMY) ve İslami Finans Kuruluşları Muhasebe ve Denetim Kuruluşu (AAOIFI) gibi önde gelen küresel ve bölgesel İslami kurumlar ve hayır kuruluşlarından üst düzey konuşmacılar ve katılımcılar yer aldı. Etkinlik, Suudi Arabistan, Kuveyt ve BAE dahil olmak üzere Körfez İş birliği Konseyi (KİK) genelinde medyada geniş yer buldu.

Etkinlikten bir gün önce Cidde’deki IIFA ofisinde, UNHCR’nin Mülteci Zekât Fonunun zekât uygunluğuna yaklaşımını nasıl geliştirebileceğini görüşmek üzere bir dizi İslami kuruluşla bir kapalı oturum düzenlendi.

2022 Yıl Ortası İnsani Hayırseverlik Raporu Lansmanı

UNHCR 12 Ekim’de, Kuveyt Zekât Evi ile iş birliği içinde, 2022’nin ilk yarısında UNHCR’nin Mülteci Zekât Fonu aracılığıyla alınan zekât ve sadaka bağışlarının insani etkisini vurgulayan 2022 Yıl Ortası İslami Hayırseverlik Raporunu yayınladı. Rapor, Birleşmiş Milletler Kuveyt Evinde düzenlenen ve aralarında yüksek net değere sahip kişiler, şirketler, vakıflar ve hayır kurumu ortaklarının da bulunduğu 70’in üzerinde katılımcının yer aldığı bir etkinlikte açıklandı. Etkinliğe Dubai Charity (BAE), Türk Kızılayı (Türkiye), Bank Syariah Indonesia ve Rumah Zakat’tan (Endonezya) üst düzey konuşmacılar da katıldı.

Eylül 2022’de Tabah Vakfı, 2022’de zekât fonu alan üç Asya ülkesi olan Bangladeş, Hindistan ve Endonezya’da çevrimiçi zekât uygunluğu incelemeleri gerçekleştirdi. Sahadan gelen UNHCR personeli, kendi operasyonlarındaki yerinden edilme durumuna dair bir genel değerlendirme sundu, zekât dağıtım yöntemlerini açıkladı ve zekât bağışlarının etkisini gösterdi. Bu uygunluk incelemesi, 2018’den bu yana her yıl yapılan yıllık bir uygulamadır ve şimdiye kadar yedi zekât alan ülke incelenmiştir.

Tabah Vakfı, kar amacı gütmeyen bir İslami araştırma kuruluşudur ve kanaat önderlerine, topluma faydalı olacak akılcı bir yaklaşım benimsemeleri için tavsiye ve önerilerde bulunur. Vakıf, âlimlere ve akademisyenlere, küresel toplumu ilgilendiren konularla İslam hukuku disiplinlerinin eleştirel metodolojilerini birleştiren bir İslami söylemin geliştirilmesini üstlenmeleri için bir platform sağlar.